Wyszukiwarka
Liczba elementów: 16
Toszek
Nie znamy dokładnie początków pierwszej warowni stojącej niegdyś na miejscu obecnej budowli. Być może drewniany gród obronny zbudowano na tutejszym wzgórzu w okresie wczesnopiastowskim - w X lub XI w. Badacze generalnie przyjmują, że tutejszy gród istniał w w. XII, choć dokumenty pisane mówią o nim dopiero w 1222 r. W czasach rozbicia dzielnicowego gród w Toszku należał do kolejnych książąt z linii opolskiej, potem zaś bytomsko–kozielskiej, wreszcie cieszyńskiej i oświęcimskiej. Jednym z książąt linii kozielsko–bytomskiej był Bolesław, który w początkach XIV w. został arcybiskupem Ostrzyhomia i prymasem Węgier.
Zamek w Toszku do największego rozkwitu doszedł w XV w. - w czasach długiego panowania księcia toszeckiego, Przemysława z linii oświęcimskiej. Po zniszczeniach spowodowanych przez najazdy husytów Przemysław wzniósł tu murowaną rezydencję. Stanowiła ona przez pewien czas własność książąt opolskich, potem zaś - jako lenno królów czeskich - w pierwszej połowie XVI w. przeszła w ręce Habsburgów. Z końcem stulecia tutejsza twierdza wykupiona została przez rodzinę Redenów i przebudowana w stylu renesansowym. Kolejna przebudowa miała miejsce w czasach Colonnów, na przełomie XVII i XVIII w. Zamek w XVII i XVIII w. kilkakrotnie zmieniał właścicieli. W roku 1811 spłonął. W 1840 ruinę kupił Abraham Guradze. W rękach tej rodziny hrabiowskiej obiekt znajdował się aż do II wojny. W latach dwudziestych hrabia Kurt Hubert Guradze przekazał go w użytkowanie młodzieży.
Malownicza ruina została poddana częściowej renowacji w latach 1957–1963. Wkrótce zamek w Toszku stał się siedzibą placówek kulturalnych. Obecnie mieści się tu Centrum Kultury „Zamek w Toszku”'.
Toszek
Toszek to liczące poniżej 4 tysięcy mieszkańców miasteczko, położone na zachód od Tarnowskich Gór, tuż przy granicy województwa śląskiego z województwem opolskim.
Miasto zalicza się do najstarszych ośrodków władzy książęcej na Śląsku – już w pierwszych wiekach polskiej państwowości na toszeckim wzgórzu stanęła warownia, z czasem rozbudowana do rozmiarów pokaźnego zamku, w którym znajdowała się siedziba kasztelana. Po książętach śląskich w zamku rezydowali przedstawiciele możnych rodów, m.in. Redernów, Collonów czy, ostatnich na liście, Gaschinów.
W cieniu zamku rozwijało się miasto. Zabudowało ono wschodnie stoki wzgórza zamkowego i już w XIII stuleciu cieszyło się z posiadania praw miejskich. W pierwszych dziesięciolecia XIX wieku tragiczne pożary strawiły zarówno zamek, jak i miasto. Miasto się odbudowało, zamek nie wrócił już do dawnej świetności.
Mimo tych kataklizmów Toszek zachował średniowieczny układ urbanistyczny. Jego centrum stanowi czworoboczny rynek o wymiarach 100 na 60 m; z narożników tego placu wybiegają albo dwie, albo jedna ulica. Ważną rolę pełniła ulica Zamkowa, łącząca mieszczan z rezydującym w zamku panem.
Zabudowa pierzei rynkowych pochodzi z XIX i XX wieku – przeważają w niej dwukondygnacyjne kamienice. Warto zwrócić uwagę na stojącą pośrodku placu figurę św. Jana Nepomucena – pochodzi z 1725 roku. Przy wschodniej pierzei wznosi się klasycystyczny ratusz z roku 1836.
Niezwykle interesującą budowlą jest, znajdujący się pomiędzy Rynkiem a zamkiem, barokowy kościół parafialny.
Toszecki rynek otrzymał w 2007 roku główną nagrodę w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego, organizowanym corocznie przez Marszałka Województwa Śląskiego.
